Cảm nháºn vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng
Há»c247 xin giá»i thiá»u Äến các em bà i vÄn mẫu Cảm nháºn vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng nhằm giúp các em cảm nháºn ÄÆ°á»£c vẻ Äẹp bình dá», thân quen cá»§a thôn quê. Äá»ng thá»i, bà i vÄn mẫu nà y còn giúp các em trau dá»i thêm vá»n từ cho bản thân Äá» các em viết vÄn ngà y cà ng hay hÆ¡n. Má»i các em cùng tham khảo nhé! Ngoà i ra, Äá» là m phong phú thêm kiến thức cho bản thân, các em có thá» tham khảo thêm bà i giảng Vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng.
1. SÆ¡ Äá» tóm tắt gợi ý
2. Dà n bà i chi tiết
a. MỠbà i:
– Giá»i thiá»u bà i ca dao: Quê hương, Äất nưá»c con ngưá»i luôn là Äá» tà i không bao giá» tắt trong lòng má»i nhà vÄn nhà thÆ¡, những bà i ca dao cÅ©ng từ Äá» tà i Äó mà ra Äá»i rá»i lưu truyá»n từ thế há» nà y sang thế há» khác, Äặc biá»t trong sá» Äó là bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng.
b. Thân bà i:
– à nghÄ©a những câu ca dao dân ca: Giản dá», thiết tha, hình ảnh quen thuá»c
– Hai câu Äầu: Cánh Äá»ng lúa
- Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
- Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
- Không gian êm Äá»m, mát mẻ
- Hình ảnh lặp lại: Äẩy cao sá»± mênh mông, rá»ng lá»n
- Hình ảnh cô gái xuất hiá»n sâu xa trong câu.
– Hai câu cuá»i: Hình ảnh cô gái:
- Thân em như chén lúa Äòng Äòng
- Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
- Cô gái và von vá»i chén lúa, Äầy sức sá»ng, thÆ¡m mát, tươi trẻ
- Sá» pháºn không êm Äá»m, há»ng nhan bạc pháºn
c. Kết bà i:
– Cảm nghÄ© vá» câu ca dao: Bà i ca dao nhẹ nhà ng, thiết tha mà Äầy ý nghÄ©a nhân vÄn cao cả, vừa thá» hiá»n vẻ Äẹp bình dá» cá»§a thôn quê, vừa bà y tá» thương thay cho thân pháºn những ngưá»i con gái trong xã há»i cÅ©, chá»u nhiá»u tá»§i nhục, không có tiếng nói trong xã há»i.
3. Bà i vÄn mẫu
Äá» bà i: Bằng má»t bà i vÄn ngắn em hãy nêu cảm nháºn cá»§a em vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng.
Gợi ý là m bà i:
3.1. Bà i vÄn mẫu sá» 1
Quê hương, Äất nưá»c con ngưá»i luôn là Äá» tà i không bao giá» tắt trong lòng má»i nhà vÄn nhà thÆ¡, những bà i ca dao cÅ©ng từ Äá» tà i Äó mà ra Äá»i rá»i lưu truyá»n từ thế há» nà y sang thế há» khác, Äặc biá»t trong sá» Äó là bà i ca dao âÄứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ngâ, bà i ca dao nói vá» quê hương, cuá»c sá»ng cá»§a con ngưá»i trên dải Äất Miá»n Trung, nÆ¡i có những con ngưá»i nhẹ nhà ng, thùy má» nết na ấm áp vô cùng.
Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
Thân em như chén lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Bà i ca dao chứa Äá»±ng những từ ngữ, hình ảnh quen thuá»c cá»§a con ngưá»i nÆ¡i Äây, nÆ¡i những từ ni, tê Äã trá» thà nh thân thuá»c, gắn liá»n vá»i tuá»i thÆ¡, gắn liá»n vá»i những nÄm tháng lá»n lên, những từ xây dá»±ng vun Äắp tuá»i thÆ¡ cá»§a há».
Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
Má»t không gian rá»ng lá»n hiá»n ra trưá»c mặt ngưá»i Äá»c, tháºt êm Äêm và mát mẻ, những cánh Äá»ng rá»ng lá»n mênh mông, bát ngát Äã ôm ấp cuá»c sá»ng cá»§a con ngưá»i nÆ¡i dải Äất Miá»n Trung, 2 câu như giá»ng nhau hoà n toà n nhưng kì thá»±c không phải như váºy, viá»c lặp lại cà ng là m cho sá»± mênh mông, trải dà i Äó ÄÆ°á»£c Äẩy lên cao hÆ¡n, bên canh Äó nếu chá» Äá»c thoáng qua 2 câu Äầu ngưá»i Äá»c sẽ tưá»ng chừng ná»i chá» thá» hiá»n hình ảnh cánh Äá»ng Äẹp Äẽ, rá»ng lá»n Äó, nhưng ý nghÄ©a sâu xa là hình ảnh cá»§a cô gái cÅ©ng Äã hiá»n ra, Äá»i láºp giữa 2 Äá»a Äiá»m ni Äá»ng, tê Äá»ng, cảnh gặp ngưá»i con gái rất vô tình, 2 ngưá»i cùng ra thÄm Äá»ng, cùng nhìn vá» nhau tháºt Äẹp. Sau 2 câu Äầu tiếp Äến 2 câu sau hình ảnh cô gái hiá»n ra rõ nét hÆ¡n, há»n câu ca dao cÅ©ng từ Äó mà hiá»n ra.
Thân em như chén lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Cô thôn nữ Äã không còn mỠảo nữa, hình ảnh hiá»n lên tháºt thiết tha, cô gái ÄÆ°á»£c và von vá»i chén lùa Äòng, hình ảnh bông lúa trá» bông Äầy sức sá»ng, thÆ¡m mát vô cùng cÅ©ng giá»ng như cô gái lứa tuá»i Äuôi mươi, trẻ trung xinh xắn, hình ảnh cô gái ná»i báºt giữa cánh Äá»ng thÆ¡m bát ngát. Nhưng ngưá»i con gái xuất hiá»n tháºt Äẹp Äó lại Äang suy nghÄ© vá» sá» pháºn cá»§a mình trong xã há»i thá»i Äó, má»t ngưá»i con gái há»ng nhan bạc pháºn, ngưá»i con gái tháºt Äẹp giữa cánh Äá»ng lúa Äang bâng khuâng, lo lắng, từ âThân emâ luôn ÄÆ°á»£c dùng trong rất nhiá»u câu ca dao dân ca, hay những bà i thÆ¡ Äá» bà y tá» cái nhìn vá» hình ảnh ngưá»i con gái.
âThân em vừa trắng lại vừa tròn
Mà em vẫn giữa tấm lòng sonâ.
âThân em là m lẽ chẳng ná»
Có như chÃnh thất, ngá»i lê giữa ÄÆ°á»ngâ.
Tất cả những hình ảnh Äó Äá»u và von ngưá»i con gái vá»i những hình ảnh mượt mà , Äẹp Äẽ thiết tha nhưng không mấy em Äá»m, cÅ©ng giá»ng như cô thôn nữ trong câu ca dao, cuá»c Äá»i phất phÆ¡ như bông lúa giữa Äá»ng.
Bà i ca dao nhẹ nhà ng, thiết tha mà Äầy ý nghÄ©a nhân vÄn cao cả, vừa thá» hiá»n vẻ Äẹp bình dá» cá»§a thôn quê, vừa bà y tá» thương thay cho thân pháºn những ngưá»i con gái trong xã há»i cÅ©, chá»u nhiá»u tá»§i nhục, không có tiếng nói trong xã há»i.
3.2. Bà i vÄn mẫu sá» 2
Bên cạnh những câu ca dao trữ tình Äằm thắm ca ngợi tình cảm gia Äình, bè bạn còn có vô sá» những câu ca dao ca ngợi quê hương Äất nưá»c. Cánh cò bay lả bay la, nương dâu xanh ngắt má»t mà u, Äá»ng Tháp mưá»i cò bay thẳng cánh… Tất cả Äã Äem lại cho má»i ngưá»i những giai Äiá»u ngá»t ngà o vá» tình thương ná»i nhá».
Bà i ca dao như ÄÆ°á»£c cất lên từ chÃnh cánh Äá»ng lúa bát ngát mênh mông trong lá»i tá»± tình cá»§a cô thôn nữ Äẹp xinh phÆ¡i phá»i sức xuân như chẽn lúa Äòng Äòng ngá»t ngà o hương quê:
Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng,
mênh mông bát ngát
Äứng bá»n tê Äá»ng ngó bên ni Äá»ng
bát ngát mênh mông
Thân em như chẽn lúa Äòng Äòng
Thông thưá»ng ca dao là m theo thá» thÆ¡ lục bát, nhá»p thÆ¡ nà y gợi âm hưá»ng nhẹ nhà ng êm Äá»m dá» Äi và o lòng ngưá»i. Tuy nhiên bà i ca dao trên là sá»± biến thá» má» rá»ng câu thÆ¡ thà nh 12, 13 từ rất Äá»c Äáo.
Nhân váºt trữ tình trong bà i ca dao là cô thôn nữ phÆ¡i phá»i như lúa chiêm ÄÆ°Æ¡ng thá»i con gái. Äứng trưá»c khung cánh Äá»ng quê bát ngát mênh mông lòng không khá»i dâng trà o cảm hứng, say sưa trưá»c cánh Äá»ng thân thuá»c quê mình.
Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng ngó bên ni Äá»ng bát ngát mênh mông
Tác giả dân gian Äã lá»±a chá»n từ ngữ rất Äắt Äá» tạo lá»i, mỠý cho câu ca dao. Từ ngó cÅ©ng gần nghÄ©a vá»i: nhìn, trông, ngắm… nhưng ngó thá» hiá»n sá»± nhìn ngắm say sưa hÆ¡n quan sát kỹ hÆ¡n. Cô thôn nữ vá»i chiếc nón như bông hoa trên Äầu quần xắn ngang Äôi chân thon thả, vai vác cuá»c thÄm Äá»ng má»t hình ảnh lao Äá»ng bình thưá»ng thân thuá»c. Nhưng lúc Äá»c câu ca dao ta thấy hình ảnh chá»§ thá» trữ tình hiá»n ra Äẹp lạ.
Cô thôn nữ Äứng bên nà y ngó sang bên kia, rá»i lại phóng tầm mắt từ phÃa bên kia sang bên nà y, dù quan sát á» vá» trà nà o, góc Äá» nà o cÅ©ng thấy bát ngát mênh mông cá»§a cánh Äá»ng quê hương. Hai từ bên ni, bên tê là ngôn ngữ Äá»a phương (bên nà y, bên kia) ÄÆ°á»£c ÄÆ°a và o bà i ca dao gợi chất má»c mạc bình dá» cá»§a má»t tình quê há»n háºu. Ngoà i ra thá»§ pháp Äảo ngữ ÄÆ°á»£c sá» dụng thà nh công mênh mông bát ngát rá»i lại bát ngát mênh mông gợi khung cảnh cánh Äá»ng quê rá»ng lá»n xanh ngắt má»t mà u. Xanh mÆ¡n má»n cá»§a lúa chiêm ÄÆ°Æ¡ng Äá» là m Äòng. Vá»i cô thôn nữ Äây không phải là lần Äầu tiên cô nhìn ngắm cánh Äá»ng từ các góc Äá». Mà vá»i cô, cánh Äá»ng Äã trá» nên quá Äá»i thân quen. Nó như má»t phần cá»§a linh há»n, máu thá»t, nÆ¡i Äây Äã nuôi sá»ng cô bằng hạt gạo thÆ¡m từng tháng từng ngà y. Ấy váºy mà hôm nay sao trông nó vẫn lạ váºy, Äẹp váºy! Dưá»ng như cánh Äá»ng quê từng ngà y từng giá» thay da Äá»i thá»t, hay chÃnh trong lòng cô gái Äang dâng trà o niá»m tá»± hà o yêu thương gắn bó vá»i quê hương.
Hoà ng Cầm phải say Äắm vá»i quê hương Kinh Bắc nÆ¡i có dòng sông Äuá»ng mến yêu Äến thế nà o thì má»i nhìn nó má»m mại diá»u kỳ Äến váºy.
Sông Äuá»ng trôi Äi
Má»t dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trưá»ng kì
(Bên kia sông Äuá»ng – Hoà ng Cầm)
Phải gắn bó lắm, tha thiết lắm vá» quê hương nÆ¡i chôn nhau cắt rá»n, tá» tiên ông bà má»i viết ÄÆ°á»£c những vần thÆ¡ trong sáng như những viên ngá»c váºy.
Trá» lại bà i ca dao ta thấy cánh Äá»ng quê bát ngát như không nhìn thấy bá» hiá»n lên lạ kì qua Äôi mắt Äầy tá»± hà o lãng mạn cá»§a thôn nữ và giá» Äây hình ảnh cô thôn nữ ấy hiá»n ra rõ hÆ¡n dưá»i ánh há»ng sớm mai long lanh sương sá»m. Ca dao cÅ©ng thưá»ng thấy viá»c các cô gái tá»± và mình như hạt mưa xa, tấm lụa Äà o chẳng qua Äó là tiếng lòng, tiếng khóc than thân trách pháºn. Trái lại cô thôn nữ á» Äây trẻ trung, xinh Äẹp cÄng trà n nhá»±a sá»ng như chẽn lúa Äòng Äòng. Hình ảnh Äầy tá»± hà o tin tưá»ng và o cuá»c Äá»i phÆ¡i phá»i tương lai, chẽn lúa Äòng Äòng như ÄÆ°á»£c tiếp thêm nhá»±a sá»ng cho sá»± phát triá»n trưá»ng thà nh hứa hẹn mùa và ng bá»i thu. Äây là vẻ Äẹp duyên dáng, sức lá»±c cÄng trà n như chÃnh quê hương và con ngưá»i nÆ¡i Äây vươn lên trong cuá»c sá»ng.
Trên cái ná»n xanh ngút mắt cá»§a lúa, hình ảnh thôn nữ Äẹp vô cùng:
Thân em như chẽn lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Phất phÆ¡ nghÄ©a là nhẹ nhà ng Äung ÄÆ°a uá»n lượn… Chẽn lúa Äòng Äòng nhẹ nhà ng bay trưá»c là n gió nhẹ trong ánh bình minh. Thiếu nữ như hân hoan vui sưá»ng hưá»ng vá» ngà y mai tươi sáng. Rõ rà ng ngá»n nắng là m cho câu ca dao hay hÆ¡n thay vì dùng từ ánh nắng, tia nắng… Dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai thôn nữ trong vẻ Äẹp cÄng trà n Äang cùng quê hương Äón Äợi má»t mùa gặt hái.
Bà i ca dao trên tuy chá» có bá»n câu nhưng nó cÅ©ng Äá»§ Äá» vẽ lên hình ảnh quê hương, tươi sáng, con ngưá»i tin yêu và o cuá»c sá»ng, là m chá»§ thiên nhiên, là m chá»§ cuá»c Äá»i. Äặc biá»t hình ảnh thôn nữ Äã là m cho bức tranh quê thêm náo nức, vẻ Äẹp cá»§a cô cÅ©ng chÃnh là vẻ Äẹp cá»§a cánh Äá»ng quê hương yêu dấu.
Äá»c bà i ca dao ta thấy như tâm há»n thêm gắn bó, thêm yêu cuá»c sá»ng, quê hương. Ta hãy biết trân trá»ng gìn giữ những truyá»n thá»ng quê hương Äá»ng thá»i phải biết Æ¡n những ngưá»i nông dân Viá»t Nam dầm mưa dãi nắng Äem Äến cho ta bát cÆ¡m ngà y mùa dẻo hạt.
—–Mod Ngữ vÄn biên soạn và tá»ng hợp—–
.
Thông tin thêm về Cảm nháºn vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng
Há»c247 xin giá»i thiá»u Äến các em bà i vÄn mẫu Cảm nháºn vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng nhằm giúp các em cảm nháºn ÄÆ°á»£c vẻ Äẹp bình dá», thân quen cá»§a thôn quê. Äá»ng thá»i, bà i vÄn mẫu nà y còn giúp các em trau dá»i thêm vá»n từ cho bản thân Äá» các em viết vÄn ngà y cà ng hay hÆ¡n. Má»i các em cùng tham khảo nhé! Ngoà i ra, Äá» là m phong phú thêm kiến thức cho bản thân, các em có thá» tham khảo thêm bà i giảng Vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng.
1. SÆ¡ Äá» tóm tắt gợi ý
2. Dà n bà i chi tiết
a. MỠbà i:
– Giá»i thiá»u bà i ca dao: Quê hương, Äất nưá»c con ngưá»i luôn là Äá» tà i không bao giá» tắt trong lòng má»i nhà vÄn nhà thÆ¡, những bà i ca dao cÅ©ng từ Äá» tà i Äó mà ra Äá»i rá»i lưu truyá»n từ thế há» nà y sang thế há» khác, Äặc biá»t trong sá» Äó là bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng.
b. Thân bà i:
– à nghÄ©a những câu ca dao dân ca: Giản dá», thiết tha, hình ảnh quen thuá»c
– Hai câu Äầu: Cánh Äá»ng lúa
Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
Không gian êm Äá»m, mát mẻ
Hình ảnh lặp lại: Äẩy cao sá»± mênh mông, rá»ng lá»n
Hình ảnh cô gái xuất hiá»n sâu xa trong câu.
– Hai câu cuá»i: Hình ảnh cô gái:
Thân em như chén lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Cô gái và von vá»i chén lúa, Äầy sức sá»ng, thÆ¡m mát, tươi trẻ
Sá» pháºn không êm Äá»m, há»ng nhan bạc pháºn
c. Kết bà i:
– Cảm nghÄ© vá» câu ca dao: Bà i ca dao nhẹ nhà ng, thiết tha mà Äầy ý nghÄ©a nhân vÄn cao cả, vừa thá» hiá»n vẻ Äẹp bình dá» cá»§a thôn quê, vừa bà y tá» thương thay cho thân pháºn những ngưá»i con gái trong xã há»i cÅ©, chá»u nhiá»u tá»§i nhục, không có tiếng nói trong xã há»i.
3. Bà i vÄn mẫu
Äá» bà i: Bằng má»t bà i vÄn ngắn em hãy nêu cảm nháºn cá»§a em vá» bà i ca dao Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng.
Gợi ý là m bà i:
3.1. Bà i vÄn mẫu sá» 1
Quê hương, Äất nưá»c con ngưá»i luôn là Äá» tà i không bao giá» tắt trong lòng má»i nhà vÄn nhà thÆ¡, những bà i ca dao cÅ©ng từ Äá» tà i Äó mà ra Äá»i rá»i lưu truyá»n từ thế há» nà y sang thế há» khác, Äặc biá»t trong sá» Äó là bà i ca dao âÄứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ngâ, bà i ca dao nói vá» quê hương, cuá»c sá»ng cá»§a con ngưá»i trên dải Äất Miá»n Trung, nÆ¡i có những con ngưá»i nhẹ nhà ng, thùy má» nết na ấm áp vô cùng.
Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
Thân em như chén lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Bà i ca dao chứa Äá»±ng những từ ngữ, hình ảnh quen thuá»c cá»§a con ngưá»i nÆ¡i Äây, nÆ¡i những từ ni, tê Äã trá» thà nh thân thuá»c, gắn liá»n vá»i tuá»i thÆ¡, gắn liá»n vá»i những nÄm tháng lá»n lên, những từ xây dá»±ng vun Äắp tuá»i thÆ¡ cá»§a há».
Äứng bên ni Äá»ng, ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng, ngó bên ni Äá»ng, cÅ©ng bát ngát mênh mông
Má»t không gian rá»ng lá»n hiá»n ra trưá»c mặt ngưá»i Äá»c, tháºt êm Äêm và mát mẻ, những cánh Äá»ng rá»ng lá»n mênh mông, bát ngát Äã ôm ấp cuá»c sá»ng cá»§a con ngưá»i nÆ¡i dải Äất Miá»n Trung, 2 câu như giá»ng nhau hoà n toà n nhưng kì thá»±c không phải như váºy, viá»c lặp lại cà ng là m cho sá»± mênh mông, trải dà i Äó ÄÆ°á»£c Äẩy lên cao hÆ¡n, bên canh Äó nếu chá» Äá»c thoáng qua 2 câu Äầu ngưá»i Äá»c sẽ tưá»ng chừng ná»i chá» thá» hiá»n hình ảnh cánh Äá»ng Äẹp Äẽ, rá»ng lá»n Äó, nhưng ý nghÄ©a sâu xa là hình ảnh cá»§a cô gái cÅ©ng Äã hiá»n ra, Äá»i láºp giữa 2 Äá»a Äiá»m ni Äá»ng, tê Äá»ng, cảnh gặp ngưá»i con gái rất vô tình, 2 ngưá»i cùng ra thÄm Äá»ng, cùng nhìn vá» nhau tháºt Äẹp. Sau 2 câu Äầu tiếp Äến 2 câu sau hình ảnh cô gái hiá»n ra rõ nét hÆ¡n, há»n câu ca dao cÅ©ng từ Äó mà hiá»n ra.
Thân em như chén lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Cô thôn nữ Äã không còn mỠảo nữa, hình ảnh hiá»n lên tháºt thiết tha, cô gái ÄÆ°á»£c và von vá»i chén lùa Äòng, hình ảnh bông lúa trá» bông Äầy sức sá»ng, thÆ¡m mát vô cùng cÅ©ng giá»ng như cô gái lứa tuá»i Äuôi mươi, trẻ trung xinh xắn, hình ảnh cô gái ná»i báºt giữa cánh Äá»ng thÆ¡m bát ngát. Nhưng ngưá»i con gái xuất hiá»n tháºt Äẹp Äó lại Äang suy nghÄ© vá» sá» pháºn cá»§a mình trong xã há»i thá»i Äó, má»t ngưá»i con gái há»ng nhan bạc pháºn, ngưá»i con gái tháºt Äẹp giữa cánh Äá»ng lúa Äang bâng khuâng, lo lắng, từ âThân emâ luôn ÄÆ°á»£c dùng trong rất nhiá»u câu ca dao dân ca, hay những bà i thÆ¡ Äá» bà y tá» cái nhìn vá» hình ảnh ngưá»i con gái.
âThân em vừa trắng lại vừa tròn
Mà em vẫn giữa tấm lòng sonâ.
âThân em là m lẽ chẳng ná»
Có như chÃnh thất, ngá»i lê giữa ÄÆ°á»ngâ.
Tất cả những hình ảnh Äó Äá»u và von ngưá»i con gái vá»i những hình ảnh mượt mà , Äẹp Äẽ thiết tha nhưng không mấy em Äá»m, cÅ©ng giá»ng như cô thôn nữ trong câu ca dao, cuá»c Äá»i phất phÆ¡ như bông lúa giữa Äá»ng.
Bà i ca dao nhẹ nhà ng, thiết tha mà Äầy ý nghÄ©a nhân vÄn cao cả, vừa thá» hiá»n vẻ Äẹp bình dá» cá»§a thôn quê, vừa bà y tá» thương thay cho thân pháºn những ngưá»i con gái trong xã há»i cÅ©, chá»u nhiá»u tá»§i nhục, không có tiếng nói trong xã há»i.
3.2. Bà i vÄn mẫu sá» 2
Bên cạnh những câu ca dao trữ tình Äằm thắm ca ngợi tình cảm gia Äình, bè bạn còn có vô sá» những câu ca dao ca ngợi quê hương Äất nưá»c. Cánh cò bay lả bay la, nương dâu xanh ngắt má»t mà u, Äá»ng Tháp mưá»i cò bay thẳng cánh… Tất cả Äã Äem lại cho má»i ngưá»i những giai Äiá»u ngá»t ngà o vá» tình thương ná»i nhá».
Bà i ca dao như ÄÆ°á»£c cất lên từ chÃnh cánh Äá»ng lúa bát ngát mênh mông trong lá»i tá»± tình cá»§a cô thôn nữ Äẹp xinh phÆ¡i phá»i sức xuân như chẽn lúa Äòng Äòng ngá»t ngà o hương quê:
Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng,
mênh mông bát ngát
Äứng bá»n tê Äá»ng ngó bên ni Äá»ng
bát ngát mênh mông
Thân em như chẽn lúa Äòng Äòng
Thông thưá»ng ca dao là m theo thá» thÆ¡ lục bát, nhá»p thÆ¡ nà y gợi âm hưá»ng nhẹ nhà ng êm Äá»m dá» Äi và o lòng ngưá»i. Tuy nhiên bà i ca dao trên là sá»± biến thá» má» rá»ng câu thÆ¡ thà nh 12, 13 từ rất Äá»c Äáo.
Nhân váºt trữ tình trong bà i ca dao là cô thôn nữ phÆ¡i phá»i như lúa chiêm ÄÆ°Æ¡ng thá»i con gái. Äứng trưá»c khung cánh Äá»ng quê bát ngát mênh mông lòng không khá»i dâng trà o cảm hứng, say sưa trưá»c cánh Äá»ng thân thuá»c quê mình.
Äứng bên ni Äá»ng ngó bên tê Äá»ng, mênh mông bát ngát
Äứng bên tê Äá»ng ngó bên ni Äá»ng bát ngát mênh mông
Tác giả dân gian Äã lá»±a chá»n từ ngữ rất Äắt Äá» tạo lá»i, mỠý cho câu ca dao. Từ ngó cÅ©ng gần nghÄ©a vá»i: nhìn, trông, ngắm… nhưng ngó thá» hiá»n sá»± nhìn ngắm say sưa hÆ¡n quan sát kỹ hÆ¡n. Cô thôn nữ vá»i chiếc nón như bông hoa trên Äầu quần xắn ngang Äôi chân thon thả, vai vác cuá»c thÄm Äá»ng má»t hình ảnh lao Äá»ng bình thưá»ng thân thuá»c. Nhưng lúc Äá»c câu ca dao ta thấy hình ảnh chá»§ thá» trữ tình hiá»n ra Äẹp lạ.
Cô thôn nữ Äứng bên nà y ngó sang bên kia, rá»i lại phóng tầm mắt từ phÃa bên kia sang bên nà y, dù quan sát á» vá» trà nà o, góc Äá» nà o cÅ©ng thấy bát ngát mênh mông cá»§a cánh Äá»ng quê hương. Hai từ bên ni, bên tê là ngôn ngữ Äá»a phương (bên nà y, bên kia) ÄÆ°á»£c ÄÆ°a và o bà i ca dao gợi chất má»c mạc bình dá» cá»§a má»t tình quê há»n háºu. Ngoà i ra thá»§ pháp Äảo ngữ ÄÆ°á»£c sá» dụng thà nh công mênh mông bát ngát rá»i lại bát ngát mênh mông gợi khung cảnh cánh Äá»ng quê rá»ng lá»n xanh ngắt má»t mà u. Xanh mÆ¡n má»n cá»§a lúa chiêm ÄÆ°Æ¡ng Äá» là m Äòng. Vá»i cô thôn nữ Äây không phải là lần Äầu tiên cô nhìn ngắm cánh Äá»ng từ các góc Äá». Mà vá»i cô, cánh Äá»ng Äã trá» nên quá Äá»i thân quen. Nó như má»t phần cá»§a linh há»n, máu thá»t, nÆ¡i Äây Äã nuôi sá»ng cô bằng hạt gạo thÆ¡m từng tháng từng ngà y. Ấy váºy mà hôm nay sao trông nó vẫn lạ váºy, Äẹp váºy! Dưá»ng như cánh Äá»ng quê từng ngà y từng giá» thay da Äá»i thá»t, hay chÃnh trong lòng cô gái Äang dâng trà o niá»m tá»± hà o yêu thương gắn bó vá»i quê hương.
Hoà ng Cầm phải say Äắm vá»i quê hương Kinh Bắc nÆ¡i có dòng sông Äuá»ng mến yêu Äến thế nà o thì má»i nhìn nó má»m mại diá»u kỳ Äến váºy.
Sông Äuá»ng trôi Äi
Má»t dòng lấp lánh
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trưá»ng kì
(Bên kia sông Äuá»ng – Hoà ng Cầm)
Phải gắn bó lắm, tha thiết lắm vá» quê hương nÆ¡i chôn nhau cắt rá»n, tá» tiên ông bà má»i viết ÄÆ°á»£c những vần thÆ¡ trong sáng như những viên ngá»c váºy.
Trá» lại bà i ca dao ta thấy cánh Äá»ng quê bát ngát như không nhìn thấy bá» hiá»n lên lạ kì qua Äôi mắt Äầy tá»± hà o lãng mạn cá»§a thôn nữ và giá» Äây hình ảnh cô thôn nữ ấy hiá»n ra rõ hÆ¡n dưá»i ánh há»ng sớm mai long lanh sương sá»m. Ca dao cÅ©ng thưá»ng thấy viá»c các cô gái tá»± và mình như hạt mưa xa, tấm lụa Äà o chẳng qua Äó là tiếng lòng, tiếng khóc than thân trách pháºn. Trái lại cô thôn nữ á» Äây trẻ trung, xinh Äẹp cÄng trà n nhá»±a sá»ng như chẽn lúa Äòng Äòng. Hình ảnh Äầy tá»± hà o tin tưá»ng và o cuá»c Äá»i phÆ¡i phá»i tương lai, chẽn lúa Äòng Äòng như ÄÆ°á»£c tiếp thêm nhá»±a sá»ng cho sá»± phát triá»n trưá»ng thà nh hứa hẹn mùa và ng bá»i thu. Äây là vẻ Äẹp duyên dáng, sức lá»±c cÄng trà n như chÃnh quê hương và con ngưá»i nÆ¡i Äây vươn lên trong cuá»c sá»ng.
Trên cái ná»n xanh ngút mắt cá»§a lúa, hình ảnh thôn nữ Äẹp vô cùng:
Thân em như chẽn lúa Äòng Äòng
Phất phÆ¡ dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai
Phất phÆ¡ nghÄ©a là nhẹ nhà ng Äung ÄÆ°a uá»n lượn… Chẽn lúa Äòng Äòng nhẹ nhà ng bay trưá»c là n gió nhẹ trong ánh bình minh. Thiếu nữ như hân hoan vui sưá»ng hưá»ng vá» ngà y mai tươi sáng. Rõ rà ng ngá»n nắng là m cho câu ca dao hay hÆ¡n thay vì dùng từ ánh nắng, tia nắng… Dưá»i ngá»n nắng há»ng sớm mai thôn nữ trong vẻ Äẹp cÄng trà n Äang cùng quê hương Äón Äợi má»t mùa gặt hái.
Bà i ca dao trên tuy chá» có bá»n câu nhưng nó cÅ©ng Äá»§ Äá» vẽ lên hình ảnh quê hương, tươi sáng, con ngưá»i tin yêu và o cuá»c sá»ng, là m chá»§ thiên nhiên, là m chá»§ cuá»c Äá»i. Äặc biá»t hình ảnh thôn nữ Äã là m cho bức tranh quê thêm náo nức, vẻ Äẹp cá»§a cô cÅ©ng chÃnh là vẻ Äẹp cá»§a cánh Äá»ng quê hương yêu dấu.
Äá»c bà i ca dao ta thấy như tâm há»n thêm gắn bó, thêm yêu cuá»c sá»ng, quê hương. Ta hãy biết trân trá»ng gìn giữ những truyá»n thá»ng quê hương Äá»ng thá»i phải biết Æ¡n những ngưá»i nông dân Viá»t Nam dầm mưa dãi nắng Äem Äến cho ta bát cÆ¡m ngà y mùa dẻo hạt.
—–Mod Ngữ vÄn biên soạn và tá»ng hợp—–
Ká» lại truyá»n Äeo nhạc cho mèo
1728
Phân tÃch truyá»n Äeo nhạc cho mèo
2056
Phát biá»u cảm nghÄ© cá»§a em lúc Äá»c truyá»n Ếch ngá»i Äáy giếng
2760
Phân tÃch truyá»n Ếch ngá»i Äáy giếng
5098
Nháºp vai má»t ngưá»i thầy bói trong truyá»n Thầy bói xem voi và ká» lại câu chuyá»n
12811
Nháºp vai ngưá»i quản tượng trong truyá»n Thầy bói xem voi và ká» lại câu chuyá»n
6509
[rule_2_plain] [rule_3_plain]#Cáºm #nháºn #vá #bÃi #dao #Äáng #bên #Äáng #ngó #bên #tê #Äáng
- Tổng hợp: Học Điện Tử Cơ Bản
- #Cáºm #nháºn #vá #bÃi #dao #Äáng #bên #Äáng #ngó #bên #tê #Äáng